Gele hesjes: Parijs ontdekt de provincie
5 dec, 2018 Onderdeel van prosesColumn (in briefvorm) door Peter Hagtingius en Julia Fortuin
Dag Julia,
Ik moest vandaag meer dan ‘normalement’ aan je denken. Bij het ‘station de service’ in het stadje 9 kilometer verderop. In mijn dorpje hebben we geen tankstation, idioot genoeg nota bene pal naast de boulesbaan wél zo’n laadstation (of hoe heet dat?) voor elektro-auto’s. Die hebben we hier niet. Maar wie weet komt er volgend jaar zomer een toerist in zo’n voertuig op accu’s voorbij, moet de burgemeester gedacht hebben. Hij rijdt een Volkwagen Tiguan diesel, maar profileert zich gaarne als groen-bewust. Wat moet je anders in de ‘Provence Verte’, zoals het hier heet? Nou, vooral niet veel te ver voor de eco-troepen uitlopen. Die er niet zijn. Wat moeten we met zo’n laadpaal, wat kost dat allemaal weer niet? We tuffen naar volle tevredenheid in even gedateerde als betrouwbare dieseltjes. Tot voor kort aanbevolen door de regering in jouw Parijs wegens duurzamer (een diesel gaat langer mee) en zuiniger qua verbruik. Een litertje diesel werd ook voordeliger aangeboden dan benzine.
Ik was in het dorpscafé al gewaarschuwd: ook in het stadje is er ‘pénurie’ als je nog wilt tanken. Als een soort Max Verstappen haastte ik me erheen. Ik was te laat. Geen benzine meer. Ik dacht onvermijdelijk aan jou, want ook deze ellende is de schuld van jullie, in jouw Parijs. Geen begin van een idee over het bestaan in ‘la France profonde’, waar we met schone lucht in relatieve armoe leven, en jullie van de champagne met fijnstof proeven en hoesten.
Tevergeefs op weg naar dat tankstation had ik het van overheidswege verplichte gele hesje op het dashboard van m’n auto gedrapeerd. Op bescheiden wijze demonstreerde ik mee. Want ik ben vóór die ‘gilets jaunes’, wat jullie er in Parijs ook van vinden. Ach, weten jullie veel. Aanhangers van die arrogante man met een moedercomplex die zich monarch waant en die ons vertelt dat het einde van de wereld nadert. En dat hij die ondergang zal voorkomen, op onze kosten. Lange neus, idioot! Eind van de maand, zul je bedoelen. Dat telt!
Ik vrees dat jullie in het elitaire Parijs van de ‘rich & famous’ echt geen idee hebben van een even eerlijk als krap bestaan in mijn omgeving. Ik las dat een minister vertelde dat een maaltijd in een restaurant bij jullie zo’n 200 euro doet, zonder wijn. Tweehonderd euro? In het café ouwehoer ik graag met mijn vriend Francis, die moet zien rond te komen van een mini-pensioentje van 900 euro. De ‘gilets jaunes’ is volgens mij een klassieke klassenstrijd, arm tegen rijk. Wanneer ben jij voor het laatst (of voor het eerst?) in een Parijse banlieue wezen rondneuzen? Elk jaar in augustus komen jullie uit Parijs bij ons in het zuiden de ‘well-to-do- tourist’ uithangen in een poging ons neer te zetten als armzalige kanslozen. Dat lukt jullie niet. Het oproer van de hesjes begon niet toevallig ver buiten jouw trieste metropool.
En het milieu dan? Jullie eco-evangelist die héél tijdelijk het Élysée huurt, weet niet eens dat we in onze omgeving steeds meer bio-wijn maken. Niet omdat dat moet, we leveren gewoon spontaan onze bijdrage aan minder vuil. Weet je, we zijn niet zo achterlijk als jullie in Parijs denken. We lezen ook weleens iets over het klimaat, we hebben er zelfs veel meer mee te maken dan jullie op de bubbels-boulevards.
Maar voorlopig wél jullie handen af van onze oude autootjes! Behalve geen tankstation hebben we ook geen werk, tenzij er druiven geplukt moeten worden opdat jullie weer prima wijn kunnen wegklokken. Iets van werkgelegenheid is hier steevast minstens 10/20/30 kilometer verderop. We hebben niet zoiets als een metro, of ander openbaar vervoer. Zonder vierwieler kun je zelfs geen boodschappen doen. Vind je vast raar, als stedelinge.
Ik ben van en voor de gele hesjes. Hoe ik morgen alsnog aan benzine kom: ‘on verra’. Een beetje lijden onder een gerechtvaardige volksopstand, dat is een redelijke prijs die je betaalt. En het heeft wel wat, de geschiedenis meemaken.
____
Dag Peter,
Laten we voor de eerlijkheid meteen even melden dat je je brief schreef nét voor het Grote Oproer rondom de Arc de Triomphe van 2 december jongstleden. Want ik mag hopen dat je met die dwaze barbaren niet veel te maken wilt hebben. De vernielde Arc de Triomphe heb ik niet bezichtigd, maar rondom het Grand Palais was het zondag nog een en al ‘gendarmerie’. Gelukkig had ik m’n kaartjes voor zondag geboekt en niet de dag ervoor, anders was het bezoek aan de Miró-tentoonstelling voor mij en mijn buitenlandse bezoek in het brakke water gevallen.
Maar er zijn erger dingen. Zoals het niet kunnen rondkomen aan het eind van de maand, bijvoorbeeld. En het kapotgaan van onze planeet. De onaangename waarheid wil nu eenmaal dat onze aarde te klein is om allen te blijven leven zoals wij nu doen, en dit lijkt het land helaas op te splitsen in hen die het zich kunnen permitteren ecologisch te zijn en hen die daar de luxe daar niet voor hebben. Dit wetende dat de ecologische elite stiekem graag op stedentripjes en zonnige wintervakanties gaat, terwijl ‘le Français lambda’ geen geld heeft voor een ecologische footprint, op zijn ‘dieselbagnole’ na.
Dat Macron zich om het klimaat ontfermt kan ik alleen maar toejuichen, maar die dieselmaatregel is inderdaad nogal onnozel, zeker lezende dat Shell onlangs weer 13 miljard heeft verdiend zonder hier een cent belasting over begint te betalen. Dan stoomt mijn hoofd.
Van wat ik om mij heen hoor zoemen in de hoofdstad is er nog redelijk weinig begrip voor de gele hesjes, en afgelopen zaterdag heeft daar zeker niet in geholpen. Ik weet niet zo goed wat daar de oplossing voor is, want de enige zou zijn om naar elkaar te luisteren zonder meteen te schreeuwen en daar lijken beide kanten niet echt klaar voor. De gemiddelde stedeling ziet zichzelf niet als een luxebeest. Als dertiger met ‘cadre‘-baan leef ik op 21m2, heb ik geen vaste aanstelling en geen enkel uitzicht op een redelijke hypotheek. Maar het zijn deels keuzes, en het is heel anders als je die niet hebt. Dat heb ik zelf pas gemerkt toen ik als noodoplossing voor een ‘smicsalaris’ uitzendwerk heb gedaan, zonder te weten of er voor de volgende week of dag nog werk was. Die realiteit, de stress van niet weten hoe je de eindjes aan elkaar gaat knopen, dan kunnen er nog zoveel klimaatdemonstraties plaatsvinden, het zal je een zorg zijn zolang je maar eerst kunt overleven. Goedbedoelde klimaatpraat wordt ecologische hooghartigheid. Misschien moeten de kosmopolitische stedelingen verplicht een tijdje ‘smiccen’ in de provincie of banlieue. Het heeft mij in elk geval een hoop geleerd.
De gele hesjes maken de provincie en zijn sores zichtbaar in de hoofdstad. Voor het eerst. (Of misschien voor het eerst sinds de demonstraties tegen de ‘mariage pour tous’…) Nu zou het mooi zijn om de boodschap erachter te begrijpen. Jammer dat ze niet met Macron en de zijnen willen praten. Een beetje beheersing hunner zijde en een beetje bescheidenheid onzerzijds, het zou al een begin zijn. Maar dat is natuurlijk heel polderhollands.
