Schrijver in Frankrijk

We moeten nog…

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Van het enkele idee dat we voor onze dood niet alles hebben kunnen doen wat we ons voorgenomen hadden ‘nog’ te doen, raken we in paniek. We hebben namelijk een lijstje gemaakt: We moeten nog een cruise maken naar de Noorse fjorden, naar de Antillen, door de Zwarte Zee. We moeten nog naar Thailand, naar Angkor Vat, naar Bora Bora. We moeten nog naar Zuid-Afrika, waar het landschap zo indrukwekkend schijnt te zijn. Kortom afstrepen. Ja, we moeten nog – van wie? Van God? Of van de glossy 65+ bladen, van de leugenachtige pepreclame voor senioren, van de buren die ons voor een bankstel-avond bij hen thuis hebben uitgenodigd om naar de film van hun laatste reis door Rajastan te kijken? Moet je gezien hebben! Ja, tussen ons pensioen en de komst van de man met de zeis, al dan niet voorafgegaan door zijn schaduw genaamd dementie, moeten we ons eerst nog tot proppens toe volstoppen met nieuwe ervaringen. En daarbij de wereld goed laten voelen dat we er nog zijn, al is het alleen door onze koolstofvoetafdruk (vliegreizen). Mensen toch!

Zomeravond in een Frans stadje

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Ze zijn allemaal naar het spektakel gegaan, beneden, op de grote parking. Op die plek hebben ze een grote halfronde tribune neergezet. Voor de toeschouwers. Het toneel staat opgesteld vlak onder de oude stadsmuur. Nog een heel gedoe om een plaats voor je auto te vinden nu de parking even geen parking meer is! Ik zie van alle kanten mensen toestromen, ik kijk naar de hemel die boven nog licht is, en leeg. Ik kijk naar de zwaluwen die er doorheen scheren, krijsend, en ik zeg: “Gaan jullie maar. Ik heb zin om gewoon wat door het stadje te lopen. Om elf uur ben ik weer bij de auto.”

Een artistieke Nederland-Frankrijk connectie

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Joseph Mezzara is een vergeten kunstenaar. Het hoogtepunt van zijn carrière moet de onthulling van het door hem vervaardigde standbeeld van de schilder Ary Scheffer in Dordrecht zijn geweest. Dat was in 1862. Bij deze gelegenheid waren niet alleen de burgemeester van de stad en de commissaris van de provincie aanwezig, maar ook de bekende Franse filosoof en historicus Ernest Renan. Zijn Vie de Jésus was een van de meest gelezen boeken van zijn tijd. Het gaat om een beschrijving van het leven van Jezus dat niet op dogma’s is gebaseerd, maar dat zuiver historisch is. Over Jezus moet je net zo kunnen schrijven als over iedere andere markante figuur uit het verleden – vond Renan. Hiermee werd Renan een van de grote woordvoerders van het liberalisme en haalde hij zich de woede van Rome op de hals. Goed, dit om Ernest Renan te situeren. Nu de vraag: wat deed hij daar in Dordrecht, bij de onthulling van dat beeld? Ary Scheffer was in zijn tijd even beroemd als Renan. Hoewel Scheffer van oorsprong een Dordtenaar was, had hij vooral in Frankrijk gewerkt, waar hij werd beschouwd als de grote meester van de romantische schilderkunst. Frankrijk was zijn horizon, ook dat had hij dus met Renan gemeen. Maar voor de rest? Familiebanden. Ernest was bij de onthulling van het standbeeld aanwezig omdat hij was getrouwd met een nichtje van Ary Scheffer, een dochter van zijn broer Henri. Ja, daarom. De historicus H.L. Wesseling heeft een interessant boek aan deze connectie gewijd.

Theaterfestival

Paul Gellings is dichter, schrijver en vertaler. Zijn oeuvre is aanzienlijk. Bij Uitgeverij Arbeiderspers kwamen enkele van zijn gedichtenbundels uit. Zijn romans zijn onder andere Witte paarden (2001), De zomer van Icarus (2010), Verbrande schepen (2011), Augustusland (2013), De jacht op de klaproos (2016) en De wereld als leugen (2018). In 2021 verscheen de indrukwekkende familieroman Het smeedwerk van herinnering. Paul Gellings schrijft vloeiend Frans, in 2014 is van hem een roman in het Frans in het licht gebracht: Amsterdam Quartier Sud (Ed. Pierre Guillaume de Roux). Paul Gellings is door het Franse ministerie van Cultuur onderscheiden voor de manier waarop hij al sinds bijna veertig jaar de Franse taal en cultuur onder de aandacht brengt.

Cornelie

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Sommige van de meest imposante villa’s aan de Côte d’Azur zijn voor het publiek opengesteld. Drie daarvan springen eruit qua grandeur. De villa Ephussi op de Cap Ferrat, de villa Kérylos op zijn rots boven de zee bij Beaulieu-sur-mer, en Eilenroc, de trots van de Cap d’Antibes. De eerste twee hebben schatrijke Joden laten bouwen, afkomstig uit de families Rothschild en Reinach. Dat was in het begin van de twintigste eeuw. Villa Eilenroc is een halve eeuw ouder en dateert uit de jaren ‘60 van de negentiende eeuw. De bouwer was een Nederlander – al had hij een Schotse naam: Hugh Hope Loudon. De villa noemde hij naar zijn tweede vrouw, Cornelia barones van Pallandt. Jullie hebben het begrepen: Eilenroc is een anagram van Cornelie. De Loudons hadden carrière gemaakt in Nederlands Indië, Een broer van Hugh Hope was Gouverneur-Generaal. Hugh Hope zelf had er goede zaakjes gedaan. Hij had genoeg middelen om voor zijn project aan de azuren kust de architect van de Parijse opera, Charles Garnier, in de arm te nemen. Het werd een prachtig bouwwerk, in strak neoklassieke stijl. Arme Hugh Hope! – lang zou hij er niet van genieten. Nauwelijks was het gebouw af, of hij moest het alweer van de hand doen. Had hij te hoog gegrepen? Er schijnt sprake te zijn geweest van een breuk met zijn vrouw, Cornelie. Had hij de villa voor haar gebouwd, en bleek nu alles voor niets?