La dame américaine

31 mrt, 2021 Onderdeel van politiques, proses | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Tot haar veertigste woonde ze in een kleine ‘town’ in de Amerikaanse Mid-West. Ik ben een tegenstander van het gebruik van buitenlandse woorden wanneer je ze keurig in het Nederlands kunt vertalen. Maar welk Nederlands woord zullen we kiezen om dat ‘town’ in om te zetten, vooral wanneer de betreffende ‘town’ in Idaho of Nebraska ligt? Bij het woord ‘dorp’ denk ik aan een bescheiden agglomeratie rondom een kerk met voor een plein. Bij het woord ‘stadje’ aan een groter geheel van bebouwing, ditmaal rondom een centrum met een stadhuis. Die Amerikaanse ‘towns’ hebben geen duidelijk centrum. Ik zie brede wegen voor me die recht toe-recht aan van de ene kale vlakte naar de andere lopen, en die een paar kilometers lang door lage gebouwen, links en rechts op een rij, worden omzoomd: de ‘town’. We rijden voorbij een saloon, een kapper, een kleine supermarkt, een benzinestation, afgewisseld door onaanzienlijke woonhuizen, sommige in hout opgetrokken, en dan begint de leegte weer, met een naamloze heuvelrug in het verschiet… De helft van haar leven, vanaf haar geboorte, had Gladys in zo’n ‘town’ doorgebracht. En droomde ze van Frankrijk.

Lees verder »

Vijf bisdommen

17 mrt, 2021 Onderdeel van paysages | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Het departement van de Alpes de Haute Provence (dat tot 1970 departement van de Basses Alpes heette) is dun bevolkt. Van de vijfennegentig departementen van het Franse vasteland zijn er twee met nog minder inwoners. Toch heeft het genoemde Alpen-departement niet altijd onderaan het lijstje gestaan. Waar je dat uit kunt opmaken? Uit het aantal kathedralen waar het zich op kan laten voorstaan. Een kathedraal is een kerk waar een bisschop zetelt, het is daarom de hoofdkerk van een bisdom. Wanneer in het enkele departement van de Alpes de Haute Provence vijf kerken ‘kathedraal’ worden genoemd, wil dat zeggen dat het ooit in evenzoveel bisdommen was opgedeeld. En dat was tot de Franse revolutie inderdaad het geval. Na de revolutie, onder Napoleon, is men tot een nieuwe geografische indeling van de Franse katholieke kerk overgegaan, de bisdommen kregen dezelfde contouren als die van de nieuwbakken departementen. Wanneer een departement het grondgebied van meerdere bisdommen bestreek, werd een hiervan uitgekozen tot officieel bisdom, de andere werden opgeheven. Maar de oude bisschopszetels bleven de naam van ‘kathedraal’ bewaren. Digne werd uitgekozen als zetel van het diocees van de Basses Alpes (later Alpes de Haute Provence), maar de kerken van Sisteron, Riez, Senez en Entrevaux zijn ‘kathedraal’ blijven heten. Zuidoost-Frankrijk was in de tijd van de eerste kerstening een dichtbevolkte streek, erg Romeins van karakter, vandaar het grote aantal bisdommen. De rest van Gallië was verhoudingsgewijs leeg, de bisdommen die daar rond de vijfde-zesde eeuw werden gesticht omvatten veel uitgestrektere gebieden. Zo kwam het prerevolutionaire bisdom van Limoges geografisch gezien overeen met drie huidige departementen. Om een voorbeeld te noemen.

Lees verder »

De orgelman en zijn aapje

8 mrt, 2021 Onderdeel van proses | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Toen ik voor het eerst Alleen op de wereld, het klassieke kinderboek van Hector Malot las, moet ik dertien of veertien jaar zijn geweest. Maar ik had mijn grootmoeder er veel eerder over horen spreken. Ze vertelde graag over de boeken waar ze als kind van had gehouden. Iemand had haar eens verteld over een meisje dat op school, tijdens de Franse les, een samenvatting van het boek in het Nederlands moest vertalen. De titel had ze omgezet in Zonder familie. Omdat in het Frans de titel Sans famille is. Mijn grootmoeder vond dat gek. Waarom ik me dit nu zo opeens herinner? Hoe dan ook, toen ik het boek las – en telkens wanneer ik het overlas – moest ik aan de man met het draaiorgel denken die bij ons in Wezembeek in de deurpost had gestaan. Ja, vanwege Vitalis, de nobele zwerver en straatmuzikant met wie de hoofdpersoon, de jonge Rémi, zijn lange voetreis door Frankrijk maakt. Vitalis had een aapje – Joli Coeur – die hij op de markten, samen met de hondjes Capi, Dolce en Zerbino, kunstjes liet uitvoeren. Ja, een aapje, net als onze orgeldraaier. Wat een verdriet, wanneer Joli Coeur aan een longontsteking overlijdt!

Lees verder »

Op de TV

22 feb, 2021 Onderdeel van proses | Geen reacties »

Column door Peter Hagtingius

Ofschoon we elkaar ondanks alles qua apéro vrijwel dagelijks spreken, bij hem of bij mij thuis (wat nou, de kroeg dicht?), raakte ik enigszins in de war toen mijn vriend Francis de aannemer me nota bene op de parkeerplaats annex jeu-de-boulesbaan van het dorp ineens staande hield. Een strikt toevallige ontmoeting. Hij was noodgedwongen naar de épicerie geweest voor een fles whisky en ik had de tegenovergelegen tabac met een doosje sigaren aan enige omzet geholpen. Zelfs zijn masker verborg zijn onrust niet. Ik vroeg wat er aan de hand was. Nou, hij moest vanmiddag op tv.

Lees verder »

Het hoge woord – Rosemarijn Milo

8 feb, 2021 Onderdeel van besprekingen | Geen reacties »

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Tot voor kort waren veel dingen taboe, men hield ze geheim. Respectabele families moesten veel schijn ophouden, dat kon zwaar op de familieleden drukken. In het nieuwste boek van Rosemarijn Milo, Het hoge woord (U2pi, 2020), zijn we getuige van de onthulling van zo’n geheim. Alles zit ‘m in het geleidelijke van de onthulling, van het geheim zelf vinden we vandaag dat het heus zo’n schande nog niet was. De tijden zijn veranderd. Rosemarijn Milo past een interessante literaire manoeuvre toe om de spanning die de geleidelijke onthulling met zich meebrengt te verhogen: de (fictieve) ik-persoon en de hoofdpersoon (de grootvader van de auteur) zijn niet een en dezelfde. Pas langzaam komt in gesprekken tussen beiden de dramatische kant van het leven van de hoofdpersoon, Karel, aan het licht. Het geeft gelaagdheid aan het verhaal, wat past bij de diepte van het geleden leed.

Lees verder »
« Vorige Berichten