Schrijver in Frankrijk

Het gehucht

Ineke Holzhaus brengt een groot deel van het jaar door in de Berry. Ze is schrijver en theatermaker, acteerde, schreef en regisseerde bij diverse theatergezelschappen, maakte hoorspel voor radio en de HoorSpelFabriek en publiceert gedichten. In 2008 debuteerde ze met de dichtbundel Hond in Pompeï. In 2011 verscheen de bundel Waar je was, en in 2015 Bovengronds. Haar bundel Blijven en weggaan kwam in december 2016 uit. De cyclus De tuin van Nolde die daarin voorkomt werd bekroond met de Hofvijverpoëzieprijs. In oktober 2018 verscheen bij Ambo/Anthos haar eerste roman: Geef mijn vader. Het gedicht dat hier volgt zweeft tussen proza en poëzie in. De bundel waarin het is opgenomen zal verschijnen bij AzulPress met de titel In licht.

Nagemaakt lijk

Column door Caspar Visser ’t Hooft

In het verleden hebben zich talloze Fransen in Nederland gevestigd. Dat weten we uit de geschiedenisboekjes, het valt ook af te leiden uit de veelheid francofone achternamen die we in de telefoongids aantreffen. De grootste immigratiegolf dateert van de laatste jaren van de zeventiende eeuw. Nadat in 1685 het Edict van Nantes – het verdrag dat de Franse protestanten vrijheid van godsdienstoefening toekende – werd herroepen, zochten ongeveer veertigduizend hugenoten in ons land hun toevlucht. Dat was veel voor die tijd. Het omgekeerde kwam minder vaak voor. Over Nederlanders die in Frankrijk neerstreken is weinig bekend. Hugo de Groot heeft een tijdlang als balling in Parijs gewoond, maar ballingschap is iets anders dan permante vestiging. In de mémoires van de hertog van Saint-Simon komen haast geen Nederlanders voor. De mémoires tellen meer dan drieduizend pagina’s, deze pagina’s bevatten minstens evenzoveel namen – namen van de fine fleur van het koninkrijk van Lodewijk IV – ik kom er slechts één Nederlander in tegen. Een Nederlander, althans, voor wie Frankrijk een tweede vaderland werd. De paar ambassadeurs van de Republiek die de hertog-schrijver noemt – Van Heemskerck, Bentinck, Buys – laat ik buiten beschouwing. Hun verblijf was maar tijdelijk. Nee, één Hollander, en aan deze Hollander wijdt Saint-Simon een paar interessante zinnen. De mémoires van Saint-Simon zijn niet alleen een allesomvattende kroniek van het tijdperk van de zonnekoning, ze behoren ook tot de hoogtepunten van de Franse literatuur. Toen die Hollander, die hij evoceert, stierf, werd zijn stoffelijk overschot in alle haast begraven – maar… was het wel zijn stoffelijk overschot? Misschien ging het om een nagemaakt lijk? Saint-Simon heeft het over een bûche, dat wil zeggen een stuk hout.  

In de voetsporen van Zarafa – Agnita de Ranitz

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Vorig jaar verscheen Kom Atir kom, de tweede roman van Agnita de Ranitz. Deze roman werd lovend ontvangen – en terecht. Een waargebeurde fait divers uit het jaar 1827 bepaalt de stof van een boeiend verhaal: de reis van de giraffe Zarafa door het wijde Frankrijk. De giraffe was een geschenk van de pasja van Egypte aan de Franse koning, een aanwinst voor zijn ménagerie. Voor het eerst betrad zo’n ezel ‘met een lange nek’ Frans grondgebied, en daarna moest hij nog helemaal van Marseille naar Parijs worden overgebracht. Zarafa en zijn begeleiders volgden het Rhônedal, om na Lyon de Bourgogne te doorkruisen. De reis duurde tweeënveertig dagen. In Kom Atir kom beschrijft Agnita de Ranitz de dorpen, steden, landschappen waardoorheen de merkwaardige stoet zich voortbewoog. Ze doet dit op sprekende wijze. De roman is daarom te beschouwen als een waarachtige récit de voyage.

Wijn in de trein

Column door Margot Van Slooten-Preng

De Zuid-Franse nazomer lokte mij naar een van de fijnste plekken van Frankrijk: het 7^e arrondissement van Marseille, de eilanden van de archipel du Frioul (Ratonneau, Pomègues, If en Tiboulen). Dit jaar kon ik het laatste bootje naar de eilandengroep alleen bereiken als ik per trein zou reizen. Dus koos ik op Schiphol niet voor de vertrekhal, maar daalde ik af in de catacomben, naar de rails die mij via Brussel met de TGV in een uurtje over zeven richting Frankrijks zuiden zouden sporen. Voor het eerst in de 40-jarige geschiedenis van de hogesnelheidstrein. De hoogste tijd om kennis te maken met de ultieme gewaarwording om in één dag naar de Méditerranée te reizen.  

Ik beperk je vrijheid, toch ben je vrij

Column door Caspar Visser ’t Hooft

In Frankrijk is half juli 2021 een Coronapaspoort ingevoerd. Wanneer je gevaccineerd bent, of wanneer je doormiddel van een ondergane test, met een zeer beperkte geldigheidsduur, kunt aantonen dat je geen Corona hebt, krijg je een QR-code en mag je dingen doen die zonder die code verboden zijn. Want zonder zo’n pas mag je niet meer naar restaurants en cafés, of het nu binnen is of op het terras. Ook bezoek aan bioscoop, theater, bibliotheek, sportschool, zwembad en zo meer is dan illegaal. De restauranthouders, de kroegbazen en het personeel van de sportieve en culturele instellingen zijn verplicht zelf de klanten en bezoekers te controleren. Zo niet, dan krijgen ze een forse boete. In Nederland willen ze dit systeem ook invoeren. Niet iedereen is met deze gang van zaken in zijn schik. Dat is zacht gezegd. Toch is het verbazend hoeveel mensen er geen been in schijnen te zien. Ze zijn ingeënt, ze beschikken over een code – waar is het probleem? Goed, maar de anderen dan? Hun vrijheid wordt toch op een haast ongekende manier ingeperkt. Je kunt de maatregel toch niet anders dan een dwangmaatregel noemen. Hoezo dwangmaatregel? – hoor je dan mensen zeggen. Niks dwangmaatregel, iedereen is toch vrij in zijn keuze: wie voor vaccinatie kiest kan zich overal vrij rond bewegen, wie niet voor vaccinatie kiest moet of telkens opnieuw zich laten testen (wat op den duur flink wat geld dreigt te gaan kosten) of wordt in zijn bewegingsvrijheid beperkt. Je bent vrij om te kiezen, of – na één prikje – voor vrijheid of voor beperkte vrijheid – tja…