Schrijver in Frankrijk

Op de TV

Column door Peter Hagtingius

Ofschoon we elkaar ondanks alles qua apéro vrijwel dagelijks spreken, bij hem of bij mij thuis (wat nou, de kroeg dicht?), raakte ik enigszins in de war toen mijn vriend Francis de aannemer me nota bene op de parkeerplaats annex jeu-de-boulesbaan van het dorp ineens staande hield. Een strikt toevallige ontmoeting. Hij was noodgedwongen naar de épicerie geweest voor een fles whisky en ik had de tegenovergelegen tabac met een doosje sigaren aan enige omzet geholpen. Zelfs zijn masker verborg zijn onrust niet. Ik vroeg wat er aan de hand was. Nou, hij moest vanmiddag op tv.

Het hoge woord – Rosemarijn Milo

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Tot voor kort waren veel dingen taboe, men hield ze geheim. Respectabele families moesten veel schijn ophouden, dat kon zwaar op de familieleden drukken. In het nieuwste boek van Rosemarijn Milo, Het hoge woord (U2pi, 2020), zijn we getuige van de onthulling van zo’n geheim. Alles zit ‘m in het geleidelijke van de onthulling, van het geheim zelf vinden we vandaag dat het heus zo’n schande nog niet was. De tijden zijn veranderd. Rosemarijn Milo past een interessante literaire manoeuvre toe om de spanning die de geleidelijke onthulling met zich meebrengt te verhogen: de (fictieve) ik-persoon en de hoofdpersoon (de grootvader van de auteur) zijn niet een en dezelfde. Pas langzaam komt in gesprekken tussen beiden de dramatische kant van het leven van de hoofdpersoon, Karel, aan het licht. Het geeft gelaagdheid aan het verhaal, wat past bij de diepte van het geleden leed.

Het kopje koffie dat niet kwam

Column door Caspar Visser’t Hooft

Vandaag is iedereen kwaad op iedereen. Of zou het iets van alle tijden zijn? Hoe dan ook, laat mij ook eens bijdetijds zijn en het over kwaad zijn hebben. Al zal het bij mij dan niet om kwaad als bijvoeglijk naamwoord (in de zin van boos), maar om kwaad als zelfstandig naamwoord (slechtheid) gaan. Ja, want laatst hadden we het erover – een paar anderen en ik: wat waren onze ervaringen met ‘het kwaad’? Waar en wanneer hadden we, ieder van ons, het sterkste de indruk gehad met ‘het kwaad’ te zijn geconfronteerd. Gek, ik moest meteen denken aan die keer dat een campingcar mijn witte Polo ramde. Dat was in de zomer van 1997, in een voorstad van Besançon.

Arabisch meisje

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

In mijn familie heerst glaucoom. Om de twee jaar moet ik daarom naar de oftalmoloog om de oogdruk te laten controleren. Toen ik er kortgeleden weer was, moest ik onwillekeurig terugdenken aan wat ik eens bij een eerder bezoek aan de ogendokter, in een andere Franse stad, had meegemaakt. Of – om in het oculaire register te blijven – had ‘gezien’. Die eerdere maal zat ik in de wachtkamer met een mevrouw met een rare bril en met maar liefst vijf of zes Arabische mannen. Ze waren klein van stuk, tanig, hun gezichten waren van leer, hun wangen hetzij bebaard, hetzij vol stoppels. Een van hen droeg een djellaba, de andere wat we destijds ‘Turkenpakken’ noemden: afgedankte herenkleding van bij het Leger des Heils. Ik dacht natuurlijk dat wanneer ze allemaal, de een na de ander, naar de dokter moesten, het voor mij lang wachten zou worden. Ik bleek me te vergissen. Een assistente kwam opdagen, ze werd door een jonge vrouw van ik schat tussen de achttien en de twintig op de voet gevolgd. De assistente vroeg haar nog even te blijven, in afwachting van het resultaat van de tests die ze zojuist had ondergaan. Wie of er nu aan de beurt was? Het was de mevrouw met de rare bril.

Mijn kat is een kameel

Mensje van Keulen heeft een omvangrijk œuvre opgebouwd, meerdere literaire prijzen ontvangen, kortom een bekende naam in literair Nederland. In haar roman De gelukkige (2001) beschrijft ze een dorp in Frankrijk. Dit gedicht heeft ze geschreven in verband met de jaarwisseling 2020-2021, het kwam uit bij de Slauerhoffpers, begeleid door een linosnede van de hand van Olivia Ettema. Het is een traditie geworden: op Schrijver in Frankrijk wordt telkens het jaar ingeluid met een nieuw poezengedicht van Mensje van Keulen.