Schrijver in Frankrijk

Een jaar uit het leven van P.M.C.J.S. – Rosemarijn Milo

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

‘Had mijn moeder maar een dagboek geschreven in haar leven! Dan zou ze voor haar opgekropte verdriet, angst en pijn en haar vele andere onlustgevoelens op die manier een uitweg hebben gevonden’ – schrijft Rosemarijn Milo. Door een jaar uit het leven van haar moeder te schetsen – het jaar dat aan haar eigen geboorte voorafging – wil ze zich met haar moeder, met wie ze altijd een nogal complexe relatie had, verzoenen. Een blijk van begrip, een late daad van compassie? Ze kruipt in de huid van deze moeder, Marth (P.M.C.J.S.) Milo, geboren Hamer: ze schetst die levensperiode in de ik-vorm. Het dagboek dat Marthe Milo nooit schreef, schrijft haar dochter voor haar in de plaats. Dit alleen al getuigt van originaliteit. Rosemarijn Milo heeft zich gebaseerd op herinneringen aan wat in haar familie over die periode werd doorverteld, en op schriftelijk materiaal. Het boek wordt door oude foto’s opgeluisterd. Het gaat over de hongerwinter van 1944-1945.

Deze wrange winter beleven we van binnenuit. Op bijzonder overtuigende wijze weet Rosemarijn Milo het leven van alledag van een jong gezin op een bovenwoning in Amsterdam-Zuid weer te geven. Een ding is het de grote lijnen van de geschiedenis te kennen, een ander zich de praktische consequenties van een loodzware bezetting door een vijandige macht voor te stellen. Niets van wat we gewoon waren, zelfs de kleinste praktische wissewasjes, is meer vanzelfsprekend. Maar mensen blijven mensen, met hun weerbarstige karakters, die elkaar nu eens vinden, dan weer afstoten: een spel van verhoudingen, je verveelt je niet. En als er daarbij muziek is in huis, omdat Henk Milo, de man van Marth – de vader van Rosemarijn – beroepsmusicus is, dan wordt veel dagelijks ongemak volop gecompenseerd. Met Een jaar uit het leven van P.L.M.C.J – jaar van honger en muziek (Uitgeverij U2pi, 2021) sluit Rosemarijn Milo het drieluik af dat met Een vervlogen droom – verslag van een kort leven en Het hoge woord – vijf vrouwen en een familiegeheim begon. Rosemarijn heeft met deze trilogie op indringende wijze, juist vanwege het intieme aspect, een stuk Nederlandse geschiedenis tot leven weten te brengen.

 .

Rosemarijn Milo is juriste, ze heeft in Nederland gewerkt als advocaat, daarna rechter. In 2006 is ze naar Frankrijk verhuisd, om er als tolk en vertaalster te werken bij de rechtbank van Metz. Ook heeft ze een conservatoriumopleiding als celliste gevolgd. Ze geeft af en toe cellorecitals in kleine kring. Ze is de auteur van Brieven uit La Dominance (2012) en Een vervlogen droom – verslag van een te kort leven (2019) en Het hoge woord – vijf vrouwen en een familiegeheim (2020).