1
1
2-300x75
3-300x75
4-300x75
5-300x75
6-300x75

De francofiel

25 jul, 2022 Onderdeel van proses

Column door Monse Weijers

Eind zeventiger jaren kon ik niet rondkomen van mijn vertaalwerk, en nam daarom een baan aan bij het gemeente-archief, toen nog gevestigd op de Amsteldijk in het voormalige stadhuis van de gemeente Ouder-Amstel, een statig pand. Daar werd ik ondergebracht op het notarieel archief als regestenmaker. Een regest is een samenvatting van een notariële acte. Die acten waren opgemaakt in de zeventiende of achttiende eeuw.  Je had ze in soorten, zoals: gage-procuraties, bodemerijen, insinuaties en scheepsverklaringen. Die laatste waren wel het spannendst omdat ze vaak gingen over de afhandeling van schipbreuken en andere ongelukken. De regestenmakers, allemaal lieden met een handicap, zaten op de vijfde verdieping in een zaal met archiefkasten. Sommigen zaten tussen die kasten, maar de meesten aan het raam met uitzicht op de Tolstraat.  Daar zat ik ook. Naast mij zat de heer Toet, een man van tegen de zestig, die al twintig jaar op het archief werkte. De laatste vijf jaar was hij geen dag ziek geweest. Hij had een grote belangstelling voor Frankrijk en had In zijn vrije tijd zijn acte M.O.a Frans gehaald. Nu deed hij alleen nog Franse notariële acten. Verder fungeerde hij als algemene vraagbaak.

Niemand hield in de gaten of je wel werkte, je moest alleen van negen tot vijf aanwezig zijn. Dat hield me van de straat, maar het botste met mijn pathologische belangstelling voor het wielrennen. Van jongs af aan had ik de tour de France gevolgd. De vlakke etappes in de samenvatting en de bergetappes live. De Alpe d’Huez werd dat jaar beklommen op een dag dat ik bezig was met een scheepsverklaring, gedateerd 12 september 1676.  Ze ging over de tegenslag die het schip ‘De jonge Swarte Kat’ met zijn lading hennep   en ballastijzer te verduren kreeg op zijn reis van Sint-Petersburg naar Nantes. Maar de Alpe d’Huez liet me niet los:  om een uur of drie kreeg ik de kriebels en om half vier hield ik het niet langer uit en daalde de vijf trappen af naar beneden. Het zou te veel in de gaten lopen als ik door de voordeur aan de Amsteldijk naar buiten ging, maar er was nog een zij-ingang die uitkwam op de Tolstraat. Daardoor glipte ik naar buiten, stapte op de fiets en reed naar een café aan de Weesperzijde, waar de televisie aan stond.

Ik was er nog niet binnen of ik zag Henny Kuiper fietsen. Hij reed tussen rijen toeschouwers door over de flanken van de Alpe d’Huez, nu eens dansend op de pedalen, dan weer in het zadel.  Maar hij reed niet op kop; de commentator vertelde dat voor hem nog de Belg Lucien van Impe reed. Diens voorsprong smolt echter als sneeuw voor de zon.  Net was ik nog bezig geweest met een geschiedenis die al 300 jaar vastlag in een acte, nu voltrok de geschiedenis zich voor mijn ogen:  Kuiper haalde van Impe  in, passeerde hem, reed de laatste kilometers alleen op kop en ging met geheven armen over de finish. In juichstemming rekende ik mijn koffie af en stapte zelf weer op de fiets, betrad het gebouw weer ongezien door dezelfde ingang in de Tolstraat. Ruim een uur was ik weggeweest. Een beetje lang, maar het kwam wel vaker voor dat een regestenmaker een poosje afwezig was, bijvoorbeeld om wat op te zoeken in de fichebakken op de tweede verdieping. Nochtans vroeg meneer Toet: ‘waar ben je zo lang geweest?’

‘Ik heb in een café naar de Tour de France gekeken,’ zei ik.

‘Ik zal je niet verraden, maar vond je het echt zo belangrijk?’

‘Ja, dat moet u als francofiel toch ook interesseren.’

‘Nee, wielrennen interesseert me niet.’

Ik boog me weer over de scheepsverklaring en noteerde de slotzin van het regest: Folkert Lolkes, stuurman, en  Siewert Adriaensz, schipper van  ‘De jonge swarte kat’  verklaren dat de schade aan schip en lading niet hun schuld is, maar het gevolg van het zware weer en de lange reis.

.

Monse Weijers (1942) is slavist en vertaalde 25 boeken uit het Russisch, o.a. van Toergenjev, Dostojevski en Gontsjarov. Hij publiceerde verhalen en stukjes in De Tweede Ronde, Argus en Propria Cures.

Reageer