1
1
2-300x75
3-300x75
4-300x75
5-300x75
6-300x75

Afscheid van de handkus – Benno Barnard

25 apr, 2023 Onderdeel van besprekingen | Geen reacties »

Bespreking door Schrijver in Frankrijk

Nog steeds vraag ik me af waarom ik met zo ongelooflijk veel plezier het dagboeken-oeuvre van Benno Barnard lees: Dagboek van een landjonker, Zingen en creperen, en nu Afscheid van de handkus. Je leert een interessant mens kennen, en met hem de verschillende omgevingen die zijn thuis zijn. Het Rozendaal van zijn jeugd (zijn vader, Willem Barnard, was er dominee), waaraan hij zo diwijls terugdenkt, het Zuid-Engelse dorp waar hij nu woont (en waar hij iets van het Rozendaal van vroeger terugvindt). Daarnaast het Mittel-Europa uit de tijd van de Donaumonarchie en de naweeën ervan, zoals het is beschreven door mensen als Joseph Roth, Elias Canetti en Sandor Marai. Het hassidische Jodendom van de Oosteuropese shtetls en het stempel dat het is blijven drukken op de gecultiveerde Joden in Wenen, Czernowitz en Odessa. Weer met Joseph Roth als grootste exponent. Vol nostalgie denkt Benno Barnard terug aan verloren werelden. Verloren? Ach ja, dat denken mensen die mensen napraten die weer andere mensen napraten die zeggen dat ‘je niet nostalgisch mag zijn’. Op een zondag, in zijn dagboek, haalt Benno Barnard het verhaal op van ‘het Griekse vrouwtje dat eens tegen een Hollander zei dat het mooi weer was, maar dat we niet konden weten wat we nog achter de rug hadden. De Hollander vond dit vreemd. Ze legde toen uit dat je het verleden kent en dus ook voor je ziet, terwijl de onbekende toekomst, ruimtelijk voorgesteld, achter je ligt.’ Het verleden ligt voor je, je kunt er daarom scheppend, ver-beeldend mee aan de slag… en als nu juist dat eens toekomst opleverde? Dit is Joods gedacht.

Lees verder »

Luchtsplijter

3 apr, 2023 Onderdeel van proses | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Fabrice is de oprichter van een vereniging die fondsen werft voor een bronzen beeld van een hond. De hond heet Fend l’air, letterlijk vertaald: Luchtsplijter. Het beeld moet komen te staan voor het gemeentehuis van het dorp waar Fend l’air destijds zijn baas redde. Omdat ik Engels spreek, kwam Fabrice bij mij om hulp. Of ik informatie wilde inwinnen over de mogelijkheid de Amerikanen voor het project warm te krijgen. In het verhaal van Fend l’air speelde een Amerikaanse aalmoezenier namelijk een belangrijke rol. En in Amerika, daar zit geld. Dat wordt althans algemeen verondsteld. Ik zal eens mijn licht opsteken, beloofde ik Fabrice. We mogen elkaar graag. Het is de liefde voor honden die ons verbindt. Fabrice heeft een prachtige, slanke Munsterlander, met wie hij in het jachtseizoen op hazen jaagt. Het gaat hem niet zozeer om die hazen, wel om de aanblik van de sierlijke bewegingen van een goed afgerichte hond. Want dat is zijn hond. De mijne niet. Wanneer hij Sam ziet, knikt hij meewarig met zijn hoofd. Maar wanneer Sam dan tegen hem opspringt, smelt hij. Het mag niet, hij doet het, maar ‘t is uit liefde. En ook Sam is een mooie hond, een Epagneul Breton. Hondenliefhebbers zijn een volksstam apart.

Lees verder »

Jean-Pierre, werkloos

27 mrt, 2023 Onderdeel van politiques | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Meelopen in een protestmars tegen de invoering van de nieuwe pensioenwet? Ik deins er niet voor terug. Niet dat die wet voor mij persoonlijk consequenties heeft. Ik heb een beroep dat mij fysiek en moreel niet sloopt. Ik werk niet alleen om geld te verdienen. Ik heb plezier in wat ik doe, ik ga daarom graag tot na mijn tweeënzestigste door. Nee, ik loop mee uit solidariteit met hen voor wie het optrekken van de pensioengerechtigde leeftijd – van 62 naar 64 jaar – een echte tegenslag is. Want dat is het voor veel Fransen. En wat even hard aankomt is de vermeerdering van het vereiste aantal werktrimesters voordat aanspraak kan worden gemaakt op het volle pond: 172 trimesters in plaats van 168. Maar ik moet toegeven dat deze solidariteit gaandeweg is aangevuld door een ander motief: het wordt hoog tijd dat president Macron eens flink wordt aangepakt. Peilingen hebben aangetoond dat tachtig procent van de Fransen de wet afkeuren. De vakbonden, meestal verdeeld, zijn voor het eerst sinds onheuglijke tijden unaniem – unaniem tégen. En onlangs bleek dat zelfs in het parlement de wet niet op een meerderheid kon rekenen. Maar Macron wilde de wet er kostte wat kost doorduwen, reden waarom zijn regering gebruik heeft gemaakt van een artikel in de grondwet – het beruchte artikel 49.3 – die het de regering mogelijk maakt de mening van het parlement aan zijn laars te lappen. Een motie van afkeuring in het parlement was het onmiddelijke gevolg. Hij werd bij gebrek aan slechts negen stemmen – op de 577 – verworpen. Toen een paar dagen later president Macron op het middagjournaal een betoog hield waarin hij niet het minste begrip toonde voor wat er onder de Fransen leeft, en hij voet bij stuk hield, was dit aanleiding tot een, inmiddels negende, protestgolf. Volgens de vakbonden gingen in heel Frankrijk meer dan drie miljoen mensen de straat op, volgens de politie 1,3 miljoen. Ook in mijn stad hadden nog nooit zoveel mensen in de optocht meegelopen. Mensen van allerlei pluimage, arbeiders, verpleegsters, leraren… Een feestelijke stoet met vlaggen, balonnen, spandoeken. Fluitjes, toeters, ratels, rotjes. Ik praat wat met een bloemiste, die naast me loopt – en plotseling voel ik een hand op mijn schouder. Ik kijk opzij: het is Jean-Pierre.

Lees verder »

Geef ze suikerbolletjes

16 mrt, 2023 Onderdeel van politiques | 1 Reactie»

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Of ze het werkelijk gezegd heeft, dat ze bij gebrek aan brood maar suikerbolletjes aan de Parijse bevolking moesten geven – donnez-leur des brioches – wordt door historici betwijfeld. We hebben het over de Franse koningin, Marie-Antoinette. De Parijzenaars leden honger. Als gevolg van een slechte graanoogst was het brood schaars geworden, en daarom duur. De klachten bereikten het hof in Versailles, Marie-Antoinette bleek van de omstandigheden waaronder het volk leefde niet het minste benul te hebben. Ze stelde zich het volk voor als bestaande uit de frisse herders en lieve boerinnetjes waar Jean-Jacques Rousseau in zijn geschriften zo hoog van opgeeft. Ze dacht heel dicht bij het volk te staan door in haar namaak-boerderlij in het park van Versailles – de Hameau de la Reine – zelf druiven te plukken en boter te kloppen. Goed, dat was twee en een halve eeuw geleden. De Franse koningen zijn een kopje kleiner gemaakt, nu hebben we presidenten die gedurende de vijf jaar dat ze het roer in handen hebben, niets minder machtig zijn. Nooit heeft een Franse president zo ver van de doorsnee-Fransman gestaan als de huidige, Emmanuel Macron. Ook hij doet pogingen om de afstand te overbruggen: kijk eens, hoe goed ik aanvoel wat er onder de Fransen leeft! Niemand die erin trapt.

Lees verder »

Uit de mémoires van een hertog

2 mrt, 2023 Onderdeel van proses | Geen reacties »

Column door Caspar Visser ‘t Hooft

Toen in het laatste jaar van de zeventiende eeuw een lid van de hoge Franse adel met Elisabeth van Wassenaer trouwde, vond de chroniqueur St Simon – Louis de Rouvroy, hertog van St Simon – het nodig daarbij te vermelden dat deze ‘Hollandse voortkomt uit een oud geslacht, wat in haar land een zeldzaamheid is’. Over St Simon gesproken, voor wie wil weten welke Franse families tot de adel behoren is het zaak zijn beroemde mémoires erop na slaan. Deze chroniqueur uit de tijd van Lodewijk XIV beschrijft de wederwaardigheden waar hij aan het hof van Versailles en tijdens de veldtochten van de zonnekoning getuige van was. Zijn stijl is weergaloos. Dat is de reden waarom zijn volumineus œuvre tot de hoogtepunten van de Franse literatuur wordt gerekend. In de mémoires komt een haast onafzienbare hoeveelheid aristocratische namen voor. Families die vandaag nog die namen dragen zijn van oude adel, families die dat niet doen niet. St Simon heeft het niet op met de Nederlanders van zijn tijd. Dit is in zoverre begrijpelijk dat het Frankrijk van de zonnekoning overhoop lag met de Verenigde Provinciën. Daarbij was St Simon katholiek, waar men in de Republiek overwegend de calvinistische leer was toegedaan. Wat overigens niet wegneemt dat St Simon zo zijn voorzichtige reserves had ten aanzien van de politiek van Lodewijk XIV die zijn afkeer van de protestanten in daden had omgezet en hen door zijn soldaten liet molesteren. Een andere reden waarom St Simon op de Nederlanders neerzag, was dat bij hen de adel zo dun was gezaaid. Of hij wist dat deze minachting wederzijds was? En dat voor de schatrijke Sixen, Trippen, Bickers en Boreels zulke pretenties als de zijne een voorwerp van spot waren? Hij had geen zin het te weten.

Lees verder »
« Vorige Berichten
Volgende Berichten »