Uit de mémoires van een hertog
2 mrt, 2023 Onderdeel van proses | Geen reacties »Column door Caspar Visser ‘t Hooft
Toen in het laatste jaar van de zeventiende eeuw een lid van de hoge Franse adel met Elisabeth van Wassenaer trouwde, vond de chroniqueur St Simon – Louis de Rouvroy, hertog van St Simon – het nodig daarbij te vermelden dat deze ‘Hollandse voortkomt uit een oud geslacht, wat in haar land een zeldzaamheid is’. Over St Simon gesproken, voor wie wil weten welke Franse families tot de adel behoren is het zaak zijn beroemde mémoires erop na slaan. Deze chroniqueur uit de tijd van Lodewijk XIV beschrijft de wederwaardigheden waar hij aan het hof van Versailles en tijdens de veldtochten van de zonnekoning getuige van was. Zijn stijl is weergaloos. Dat is de reden waarom zijn volumineus œuvre tot de hoogtepunten van de Franse literatuur wordt gerekend. In de mémoires komt een haast onafzienbare hoeveelheid aristocratische namen voor. Families die vandaag nog die namen dragen zijn van oude adel, families die dat niet doen niet. St Simon heeft het niet op met de Nederlanders van zijn tijd. Dit is in zoverre begrijpelijk dat het Frankrijk van de zonnekoning overhoop lag met de Verenigde Provinciën. Daarbij was St Simon katholiek, waar men in de Republiek overwegend de calvinistische leer was toegedaan. Wat overigens niet wegneemt dat St Simon zo zijn voorzichtige reserves had ten aanzien van de politiek van Lodewijk XIV die zijn afkeer van de protestanten in daden had omgezet en hen door zijn soldaten liet molesteren. Een andere reden waarom St Simon op de Nederlanders neerzag, was dat bij hen de adel zo dun was gezaaid. Of hij wist dat deze minachting wederzijds was? En dat voor de schatrijke Sixen, Trippen, Bickers en Boreels zulke pretenties als de zijne een voorwerp van spot waren? Hij had geen zin het te weten.
Lees verder »